การไหว้ การกราบ เป็นวัฒนธรรมของไทยมาช้านาน...เป็นการแสดงออกถึงความเคารพสิ่งศักดิ์สิทธิ์และบุคคลต่าง ๆ ตามฐานันดร ตามระดับของวัย ซึ่งเป็นวัฒนธรรมที่ดี ที่พึงปฏิบัติ จึงขอนำวิธีการกราบพระแม่พระและนักบุญในศาสนาคริสต์ (คาทอลิก) มาแบ่งปัน...เพื่อเป็นแนวการปฏิบัติที่ถูกต้อง
การกราบพระเจ้า ในอัตลักษณ์คาทอลิก
พระคุณเจ้ารัตน์ บำรุงตระกูล เขียนไว้ในหนังสือ ขุมทรัพย์ชีวิต เล่ม 2 พูดถึงสาเหตุที่คนไทยมีความรู้สึกไม่ค่อยดีต่อศาสนาคริสต์ว่า เป็นศาสนาของฝรั่ง คนไทยที่นับถือศาสนาคริสต์ มักไม่ค่อยมีจิตสำนึก และไม่สนใจขนบธรรมเนียมประเพณีของไทย กลับไปนิยมวัฒนธรรมของตะวันตก แต่คำสอนของพระศาสนาจักรคาทอลิก (วาติกันที่ 2 ) สอนให้เราเคารพความดีงามที่มีอยู่ในแต่ละวัฒนธรรม ถือเป็นของประทานจากพระเจ้า
ดังนั้น วัฒนธรรมการไหว้ และการกราบ ถือเป็นวัฒนธรรมที่ดีงามของเราที่พระเจ้าประทานให้กับคนไทย เพื่อใช้ในการแสดงความเคารพพระเจ้า และเพื่อนมนุษย์ แต่จะปฏิบัติอย่างไรเพื่อเป็นอัตลักษณ์ของคาทอลิก
การเคารพสิ่งสุดสูงของพี่น้องศาสนาต่าง ๆ ล้วนมีอัตลักษณ์ที่บ่งบอกถึงการให้ความเคารพสิ่งสูงสุด แบบสุดจิตสุดใจเท่าที่ทำได้ เช่น พี่น้องมุสลิม การเคารพอัลลอฮ์ (พระเจ้า) โดยอวัยวะทั้ง 7 ส่วนขนานพื้นดิน, พี่น้องพุทธ กราบพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ กราบแบบเบญจางคประดิษฐ์ (กราบ 3 ครั้ง แบมือ), พี่น้องซิกข์ กราบมหาคัมภีร์ แบมือและ ศีรษะขนานพื้น ดูรูปหน้าถัดไป
ดังนั้น ขอเสนอแนวปฏิบัติเรื่องการกราบพระเจ้าในอัตลักษณ์ของคาทอลิก ดังนี้
1. การกราบพระเจ้า กราบหนึ่งครั้ง โดยแบมือ ศีรษะขนานพื้น เพื่อเคารพสิ่งสูงสุดของเรา คือพระเจ้า จะคุกเข่าที่โต๊ะนั่งของวัดหรือจะนั่งพับเพียบก็ตาม
ประนมมือขึ้น ก้มศีรษะ จรดหัวแม่มือที่กลางหว่างคิ้ว นิ้วชี้แตะที่เหนือหน้าผาก |
ก้มศีรษะ |
2. การเคารพแม่พระและนักบุญ กราบหนึ่งครั้ง โดยไม่แบมือ ศีรษะขนานพื้น
ประนมมือขึ้น ก้มศีรษะ จรดหัวแม่มือที่กลางหว่างคิ้ว นิ้วชี้แตะที่เหนือหน้าผาก |
ก้มศีรษะให้หน้าขนานกับพื้น/โต๊ะนั่ง
|
3. การปฏิบัติเมื่อร่วมพิธีทางศาสนาพุทธ
3.1 ถวายเครื่องไทยทาน ปัจจัย และผ้าบังสุกุล ในงานศพ
หากคาทอลิกถูกเชิญให้ประเคนของให้พระภิกษุ หลังการสวดพระอธิธรรม ให้ไหว้ หรือ กราบหนึ่งครั้ง โดยไม่แบมือ (คาทอลิกเคารพพระภิกษุ ในฐานะท่านเป็นนักบวช ผู้ที่น่าเคารพนับถือ แต่ไม่ใช้ในฐานะเป็นพระเจ้า)
3.2 การทำบุญเลี้ยงพระตามประเพณีพุทธ ในวันแต่งงานแบบต่างคนต่างถือ
หลังจากการประเคนอาหาร หรือเครื่องไทยทาน ปัจจัยให้พระภิกษุแล้ว บ่าวสาวที่เป็นคาทอลิก ให้ไหว้ หรือกราบหนึ่งครั้งโดยไม่แบมือ